Z-Score Hesaplama

Bu araç, bir veri noktasının popülasyon ortalamasına göre kaç standart sapma uzakta olduğunu hesaplar. Z-Score, verinin normal dağılıma göre konumunu belirlemek için kullanılır.

Z-Score Formülü

Z = (X - μ) / σ
X: Ölçülen değer
μ: Popülasyon ortalaması
σ: Standart sapma

Normal Dağılım

Z-Score, verinin normal dağılıma göre konumunu belirler. Pozitif değerler ortalamanın üstünde, negatif değerler altında olduğunu gösterir.

Yüzdelik Dilim

Z-Score değeri, verinin yüzdelik dilimini belirlemek için kullanılır. Örneğin, Z=1.96 değeri %97.5 yüzdelik dilime karşılık gelir.

Önemli Notlar

Standart sapma sıfır olamaz. Ayrıca, verinin normal dağılıma uyduğundan emin olunmalıdır.

Kullanım Alanları

İstatistik, psikoloji, tıp ve sosyal bilimlerde veri analizi için yaygın olarak kullanılır.

İpuçları

Z-Score değeri ±3'ten büyükse, veri noktası aykırı değer olarak kabul edilebilir.

Not: Bu hesaplama normal dağılım varsayımına dayanır. Verilerinizin normal dağılıma uyduğundan emin olun.

Z-Score (Z-Skor) Nedir?

Z-Score (Z-Skoru), bir veri noktasının bir dağılımdaki ortalama değere göre kaç standart sapma uzaklıkta olduğunu gösteren bir istatistiksel ölçümdür.

🔹 Pozitif Z-Skor → Veri noktası ortalamanın üzerinde
🔹 Negatif Z-Skor → Veri noktası ortalamanın altında
🔹 Z-Skor = 0 → Veri noktası ortalamanın tam kendisinde

Z-Score, özellikle istatistiksel analizlerde, finans, tıp, eğitim ve kalite kontrol gibi alanlarda yaygın olarak kullanılır.


Z-Score Nasıl Hesaplanır?

Z-Skoru hesaplamak için şu formül kullanılır:

📌 Z = (X – μ) / σ

🔹 X = Veri noktası (ölçülen değer)
🔹 μ = Veri setinin ortalaması
🔹 σ = Standart sapma


Z-Score Hesaplama Örneği

Bir sınıftaki öğrencilerin matematik sınavı ortalaması 70 puan ve standart sapması 10 olsun. Eğer bir öğrenci 85 puan aldıysa, Z-Skoru şöyle hesaplanır:

📌 Z = (85 – 70) / 10
📌 Z = 15 / 10 = 1.5

Bu, öğrencinin sınıf ortalamasının 1.5 standart sapma üzerinde olduğunu gösterir.


Z-Skor Değerleri ve Yorumları

Z-Score (Z-Skoru)Anlamı
Z = 0Veri, tam ortalama seviyesinde.
Z > 0Veri ortalamanın üstünde.
Z < 0Veri ortalamanın altında.
Z = ±1Veri, ortalamadan 1 standart sapma uzaklıkta.
Z = ±2Veri, ortalamadan 2 standart sapma uzaklıkta.
Z = ±3Veri, uç bir değer olabilir (istisna).

💡 Örneğin, Z-Skoru +2 olan bir öğrenci, sınıfın %97.72’sinden daha başarılıdır.


Z-Score Hesaplama Aracı

Z-Skorunuzu hesaplamak için aşağıdaki aracı kullanabilirsiniz:

🖩 Z-Score hesaplamak için buraya tıklayın! (Varsa hesaplama aracı bağlantısı eklenebilir.)


Z-Score Kullanım Alanları

Finans → Hisse senedi fiyat analizleri, risk yönetimi
Sağlık ve Tıp → Hasta verilerinin normal aralıkta olup olmadığını belirleme
Eğitim → Öğrencilerin sınav performanslarını değerlendirme
İmalat ve Kalite Kontrol → Ürünlerin standart dışı olup olmadığını belirleme
Psikoloji ve Sosyal Bilimler → Araştırma sonuçlarının normallik analizleri


Sonuç

Z-Score (Z-Skoru), verilerin ortalamaya göre nasıl dağıldığını anlamak için kullanılan güçlü bir istatistiksel ölçümdür. Eğer verinizin normal mi yoksa anormal mi olduğunu analiz etmek istiyorsanız, Z-Skor hesaplaması yaparak hızlıca değerlendirme yapabilirsiniz.

📊 Özellikle istatistik, finans ve kalite kontrol gibi alanlarda Z-Skor analizi çok önemlidir!